Een autonome productiegroei van 2% of meer is verleden tijd voor ziekenhuizen. Voorlopig tenminste wel. Dat werd al eerder in 2012 bekend. Kranten staan immers vol met verhalen over stijgende zorgkosten, vergrijzing en als gevolg van deze combinatie een toenemende vraag naar zorg. Doordat ziekenhuizen zijn verrast door deze productiedaling, zijn ze genoodzaakt korte termijn maatregelen te nemen, met reorganisaties die snelle kostenbesparingen op moeten leveren als gevolg.
Vergrijzing niet belangrijkste oorzaak stijgende zorgkosten
De zorgkosten zijn tussen 1999 en 2010 aanzienlijk toegenomen. Opvallend daarin is dat een relatief klein deel (namelijk 15%) daarvan is toe te wijzen aan de vergrijzing (zo blijkt uit www.gezondheidszorgbalans.nl) Het merendeel wordt namelijk veroorzaakt door prijsstijgingen, nieuwe technologische ontwikkelingen in behandeling en diagnose en verruimde indicatiestelling. Helaas voor de ziekenhuizen leiden deze kostenstijgingen niet per definitie tot een hogere productie, waarvoor extra capaciteit benodigd is.
Hoe zorg uit de setting van ziekenhuis te halen?
Bovendien heeft de politiek een aantal maatregelen getroffen gericht op het reduceren van de zorgvraag aan de tweede lijn. Denk bijvoorbeeld aan:
• het instellen en verhogen van het eigen risico
• het verschralen van basispakket
• strengere poortwachtersrol van huisartsen
• en promotie van lokale zorg (in de wijk)
Daarbij kunnen zorgverzekeraars door de uitbreiding van het B-segment hun inkooprol steeds krachtiger invullen. Hierdoor kunnen ze de concentratie van zorg versnellen en zo is de productiekrimp snel verklaard. De vraag is nu welke bezuinigingen dit tot gevolg heeft.
Noodgedwongen reorganisaties tot gevolg
Het is overigens wel bijzonder, en zéér teleurstellend, dat ziekenhuizen niet op deze productiekrimp hebben geanticipeerd. Ze verklaren namelijk dat ze het niet hebben zien aankomen. Heeft u het als zorg professional of algemeen geïnteresseerde krantenlezer ook niet zien aan komen? Inmiddels volgt de ene reorganisatie na de andere in de pers. Veel ziekenhuizen zien dat als enige of laatste oplossing die op korte termijn de benodigde kostenbesparingen kan realiseren. Het is toch jammer om te zien dat verpleegkundigen en ondersteunende diensten hier de wrange vruchten van plukken. Een andere negatieve consequentie hiervan is dat de ogen in zulke onrustige perioden vaak alleen maar naar binnen zijn gericht. Terwijl er nog zo veel kansen voor succesvolle ketenintegratie op de loer liggen.
Ik maak me zorgen dat hierdoor de kwaliteit van de zorg niet de aandacht verdient die het nodig heeft om te overleven in deze onzekere tijden. Welke andere mogelijkheden ziet u om ondanks de reorganisaties bij ziekenhuizen de kwaliteit van de zorg te verbeteren? Ik ben benieuwd naar uw praktijkvoorbeelden en best practices! Wij zien veel mogelijkheden voor slimme ICT weggelegd en hebben een relevante whitepaper voor als u meer interesse heeft.
